Deri Kanseri Malign Melanom

MALİGN MELANOM

Malign melanom, en ciddi deri kanserlerinden biridir. Son yıllarda sıklığı giderek artmaktadır. Beş yıllık yaşam beklentisi, tanı anında tümörün evresi ve kalınlığına bağlıdır. Tümör kalınlığı arttıkça ve tümörün evresi ilerledikçe beş yıllık yaşam beklentisi azalmaktadır. Amerika’da 2012’de yapılan çalışmalarda sıklığının 1990’da 2.1/100.000 iken, 21.6/100.000’ya yükseldiği gösterilmiştir.

Risk Faktörleri

Ailesel- Melanomların yaklaşık % 10’u aileseldir. Ailesinde melanom olan kişinin diğer kişilere göre melanom geçirme ihtimali daha yüksektir.

Atipik Nevüsler- Melanomların yaklaşık % 10-20’si daha önceden var olan ben (nevüs) üzerinden gelişir. Literatürde 5’ten fazla atipik (displastik) nevüsü olan kişinin riskinin daha fazla olduğu bildirilse de şu anda bu konu tartışmalıdır. Geçmişte displastik olarak bilinen nevüsleri bugün bazi otörler konjenital (doğuştan) olan benler olduğunu düşünmektedir, ama halen geçerliliğini koruyan melanomların yaklaşık % 20’sinin nevüs üzerinden gelişmesidir.

Fazla nevüs sayısı- Fazla nevüs sayısı ile melanom arasında kuvvetli bir ilişki vardır. Yüzden fazla nevüsü olan kişilerin melanom gelişimine daha müsait olduğu literatürde geçmektedir.

Güneş ve UV Maruziyeti- Klinik ve epidemiyolojik çalışmalar göstermiştir ki, yoğun veya aralıklı olarak şiddetli güneş ışığına maruz kalmak, melanomu arttırmaktadır. Vaka kontrollü çalışmalarda özellikle çocukluk ve adölesan dönemde aralıklı olarak yoğun güneş ışığı maruziyeti (tatillerde olan şiddetli yanıklar) melanom gelişimi için ciddi bir risk faktörüdür. Otuz beş yaşından önce olan solaryum kullanımı da melanomu arttırmaktadır.

Fenotipik Özellikler- Açık cilt rengi, sarı, kızıl saç, çiller, açık renk göz de risk oluşturur.

İmmünsupresyon- Bağışıklığın azalması da melanom gelişimi için risk faktörüdür.

Türleri

Melanom, yüzeyel yayılımlı, lentigo maligna, nodüler ve akral lentijinöz melanomdur. Eğer sadece epidermiste sınırlıysa in situ melanomdur,

Tanı

Erken tanı, yaşam kurtarıcıdır. Erken tanı için, rutin olarak dermatoloji muayenelerinde kullanılan dermatoskopi olarak bilinen dermoskopi yönteminden faydalanılır. Kişinin bu konuda kendinde farkedebileceği var olan bir beninde (nevüs) renk değişikliği, büyüme, üzerinde kabuklanma, kanama gibi belirtilerin olmasıdır. Bizim dermatoskopla kabaca baktığımız durumlar ise benin homojenliği, yapısı, simetrisi, kenar düzenliliği gibi özelliklerdir. Kesin tanı için histopatolojik inceleme yani biyopsi alınması şarttır. Halk arasında bilinen durumuyla bene bıçak değerse, ameliyat olursa kanserleşir gibi söylenenler tanının gecikmesine ve atlanmasına neden olur. Doktorunuzun gerekli gördüğü durumlarda mutlaka biyopsinizi yaptırın.

Ayırıcı tanı

Gövdede yer alan melanom için – Clark nevüs (Displastik nevüs), Spitz nevüs, Konjenital nevüs, Pigmente bazal hücreli karsinom, Seboreik keratoz, Mavi nevüs

Yüzde yer alan melanom için- Solar lentigo, Pigmente aktinik keratoz, Pigmente bazal hücreli karsinom, Mavi nevüs

Tırnak yerleşimli melanom- İlaca bağlı melanonişi, Etnik melanonişi, Konjenital nevüs

Tedavi

Tedavi için öncelikle nevüsün (benin) güvenli cerrahi sınırlarla tamamının çıkarılması gerekir. Bizim önerimiz in situ melanom dışındaki tüm olgularda sentinel lenf nodu biyopsisinin de yapılarak, tutulum olup olmadığına bakılmasıdır. Gerekli gördüğümüz hastalarda vücudun başka yerinde metastaz olup olmadığını saptamak için ek görüntüleme tetkikleri isteyebiliyoruz.

Patoloji raporunda bizim için en önemli kriter Breslow kalınlığı olmak üzere, mitoz sayısı, ülserasyon gibi faktörler de önemlidir. Metastaz olmayan ama patoloji raporundaki durumu gözönüne alarak, immünoterapiyi 1 ay boyunca servisimizde yatırarak hastalara uyguluyoruz. Yüksek doz interferon immünoterapisi her dermatoloji kliniğinde yapılmamaktadır.

Eğer metastaz varsa hastayı onkoloji bölümüyle konsulte ederek kemoterapiyi öneriyoruz.

Melanomu erken dönemde yakalamak önemlidir, bu yüzden mutlaka benlerinizi kontrol ettirin.

Güzel günlerde görüşmek üzere