Akne

Akne vulgaris, halk arasında bilinen adıyla sivilce ergenlerde ve genç erişkinlerde dermatolojik olarak en sık görülen hastalıktır. Akne, hastalarda psikolojik rahatsızlıklara, utanmaya, içe kapanıklığa, depresyona sebep olabilir. Otuzlu yaşlarla birlikte genelde gerilemekle birlikte bazı hastalarda bu yaşlarda ortaya çıkabilir. Ergenlik çağında görülen akne genellikle erkeklerde, ergenlikten sonra görülen akne ise genellikle kadınlarda görülür.

Akne oluşumunun sebebi genel kanının aksine sadece ciltte oluşan yağlanma artışı değildir. Hormonal değişiklikler, hormonal bozukluklar, bölgedeki bakterilerdeki artış sebepleri arasındadır.

Akne hastalarında kapalı komedon (beyaz nokta olarak görünür), açık komedon (siyah nokta olarak görünür), papül (kırmızı şişlikler), püstül (içi iltihabi görüntüsü olan kırmızı şişlikler), nodüller ( ağrılı, derin, kırmızı büyük şişlikler) görülebilir.

Sabunlar, temizleyiciler yüzeydeki sebum (yağ) salgısını almakla birlikte sebum üretimine engel olmaz. Aknenin yiyeceklerle ilişkisi ise kesin olarak bilinmemekle birlikte sütün ve sütlü gıdaların akne oluşumunu tetiklediği bilinmektedir. Birinci derece akrabalarında akne olan kişilerde de akne görülmesi ihtimali diğer kişilere göre daha yüksektir.

İnsülin direnci, erkeklik hormonlarında artışa sebep olarak akne oluşumunu tetikleyebilir. Kadınlarda vücut kitle indeksi arttıkça akne sıklığının arrtığını gösteren çalışmalar da bulunmaktadır.

Akne döküntüleri, vücutta sebase bezlerin (yağ bezlerinin) yoğun olduğu bölgelerde yani yüz, boyun, göğüs ön yüzü, sırtın üst bölgesi, kolların üstünde görülebilir. İyileştikten sonra, kalıcı skarlar, renk koyulaşması görülebilir.

Erişkin kadınlarda, özellikle adet öncesi dönemlerde yüzün altında ve boyunda akne alevlenmeleri görülebilir.

Tedavi

1- Tedavi için öncelikle bir deri ve zührevi hastalıklar uzmanına muayene olunmalıdır.

2- Doktorunuz sizden akneyle ilgili anamnezi aldıktan sonra, gerekli görürse altta yatan erkeklik hormonlarının bozukluğuyla ilgili veya insülin direnciyle ilgili tetkikler isteyebilir.

3- Aknenin şiddetine göre sürme krem tedavileri, ağızdan antibiyotik tedavileri, ağızdan izotretinoin (Roaccutane, Aknetrent, Zoretanin, Acnegen olarak bilinen ilaçlar) başlanabilir.

4- Her hastaya aynı tedavi uygulanmaz.

5- Her hastaya ağızdan izotretinoin tedavisi başlanmaz, öncesinde karaciğerle ilgili tetkikleri, kan yağ düzeylerini (trigliserit, total kolesterol, LDL kolesterol) istemek gerekir.

6- Ağızdan izotretinoin tedavisi her hastada aynı süreyle, aynı dozda kullanılmaz. Kiloya göre doz hesaplaması yapılarak kullanılacak süre belirlenir.